Nederlandse bedrijven zijn de afgelopen maanden getroffen door een nieuwe vorm van gijzelsoftware. Die wordt SamSam genoemd.

Tientallen ondernemingen zijn daardoor getroffen, zegt cyberbeveiliger Fox-IT tegen het ANP, maar dat is waarschijnlijk nog maar het topje van de ijsberg. Het bedrijf weet namelijk niet hoeveel mensen de gijzeling op een andere manier hebben opgelost, bijvoorbeeld door losgeld te betalen of door de besmetting zelf op te lossen.

MKB en grotere bedrijven

Het is niet bekend hoeveel financiële schade SamSam in Nederland heeft aangericht. Fox-IT mag geen namen van getroffen bedrijven noemen, maar zegt dat het gaat om zowel ondernemingen in het midden- en kleinbedrijf als om grotere bedrijven.

Fox-IT weet ook niet hoeveel bedrijven al besmet zijn maar dat zelf nog niet weten. SamSam werkt namelijk anders dan eerdere gijzelsoftware, zoals WannaCry en GandCrab. Die sloegen meteen na besmetting toe, vergrendelden bestanden en eisten losgeld. De makers van SamSam wachten en loeren eerst. Ze kijken waar ze zijn binnengekomen en of ze dieper in de systemen kunnen doordringen, om zo meer schade aan te richten. Daarna verwijdert of saboteert SamSam in alle stilte de back-ups, om te voorkomen dat een bedrijf de besmetting ongedaan kan maken.

Geraffineerd

Pas als dat is gebeurd, slaat SamSam toe en worden de bestanden vergrendeld. ,,Dit is een nieuwe trend. Ze gaan echt geraffineerd en zorgvuldig te werk, om de kans zo groot mogelijk te maken dat een slachtoffer geen andere optie heeft dan te betalen’’, zegt onderzoeker Frank Groenewegen van Fox-IT.

Doordat computersystemen gericht worden gegijzeld, kunnen de makers een hoger losgeld eisen dan bij andere besmettingen. Groenewegen: ,,Soms weten ze zelfs hoeveel geld een bedrijf op de rekening heeft staan. Die informatie kunnen ze gebruiken om de hoogte van het losgeld te bepalen. Bedrijven die niet genoeg geld hebben, gaan ze niet lastigvallen. Die zijn de moeite niet waard, dan gaan ze weg.’’

Tot enkele tonnen

Het losgeld begint vaak bij tienduizenden euro’s en kan oplopen tot enkele tonnen. Dat moet in bitcoins betaald worden. Bij eerdere gijzelsoftware ging het om enkele honderden euro’s losgeld.

Sommige gedupeerden konden door geluk terugvallen op een oude back-up of op een reservesysteem waar de aanvallers niet bij konden komen. Anderen weigerden uit principe te betalen. Maar er zijn ook bedrijven die geen andere optie zagen dan het losgeld te betalen.

Microsoft heeft een nieuwe versie van de Windows 10 Oktober-update uitgebracht, maar ook die editie geeft nieuwe problemen. Zo blijkt dat bij een aantal gebruikers de audio niet meer werkt.

De allereerste Oktober-update zorgde al voor problemen, maar de tweede versie van de update, waarin de problemen van verwijderde bestanden waren opgeolost, bevat wederom fouten. Nu blijkt dat bij sommige systemen de geluidskaart niet meer goed werkt. Hoe dat probleem wordt veroorzaakt, is niet bekend, maar volgens gebruikers op de website Reddit verwijdert Windows 10 de juiste stuurprogramma’s voor de geluidskaart en is het niet mogelijk om de vorige versie van de drivers te herstellen.

Ook nog even wachten met deze versie

Het is aan te raden om ook de laatste Oktober-update voorlopig niet te installeren totdat duidelijk is hoe de problemen worden veroorzaakt en er een oplossing is. Microsoft heeft nog niet officieel gereageerd op de laatste problemen, maar de Oktober-update is in elk geval niet meer beschikbaar via Windows Update of de downloadpagina van het softwarebedrijf.

Occasionprijzen bevatten in de meeste gevallen alle verplichte kosten, meldt ACM, maar de discussie is nog niet volledig verstomd.

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) is tevreden over de kwaliteit van occasionadvertenties. Die zijn sterk verbeterd ten opzichte van een jaar geleden, toen de ACM stelde dat de prijzen niet voldeden aan de wettelijke voorwaarden. Inmiddels zijn de prijzen nu over het algemeen vermeldt inclusief alle verplichte kosten. Ook de informatie over de rechten van consumenten op garantie, is sterk verbeterd. Dat meldt de autoriteit vandaag.

Door deze verbeteringen ziet de ACM nu geen aanleiding om verder op te treden. Een kleine inventarisatie op de leert dat er echter nog behoorlijk veel advertenties zijn die af lijken te wijken van de wettelijke verplichtingen. Het is onduidelijk of de ACM optreedt tegen deze autobedrijven en de betrokken portalen en advertentiedienstverleners. ACM-woordvoerder Saskia Bierling reageert desgevraagd: “Uiteraard zijn er veel advertenties wel in orde en zijn er vast ook voorbeelden van advertenties te vinden die nog niet helemaal voldoen. We hopen dat de branche zich inspant om ook de laatste stappen te zetten. Ons uitgangspunt is: dat de consument goed wordt geïnformeerd. Dat hij de auto kan meenemen voor de geadverteerde prijs.”